تولید ناخالص داخلی یا GDP چیست و چه تاثیری در فارکس دارد ؟

GDP مخفف Gross Domestic Product و به معنای تولید ناخالص داخلی است . این شاخص ارزش کل کالاها و خدماتی که در یک کشور و در یک بازه زمانی مشخص تولید و ارائه شده اند را به دست می دهد . تولید ناخالص داخلی یکی از مهمترین شاخص های کلان اقتصادی است که اندازه یک اقتصاد ، رشد و همچنین سلامت آن را بررسی می کند .

انواع GDP :

1. تولید ناخالص داخلی اسمی ( Nominal GDP )

Nominal GDP یا تولید ناخالص داخلی اسمی از طریق ارزیابی قیمت های فعلی بازار بدست می آید و در واقع نرخ تورم را در محاسبات لحاظ نمی کند . از آنجایی که این نوع از محاسبه تولید ناخالص داخلی توسط نرخ تورم تعدیل نشده است ، می تواند اعداد غیر واقعی و نادقیقی را ارائه دهد .

در واقع  Nominal GDP روی ارزش قیمتی تمام کالاها و خدمات عرضه شده تاکید دارد نه رشد اقتصادی یک کشور چون ممکن است تولید ناخالص اسمی افزایش یابد ولی این افزایش صرفا ناشی از افزایش قیمت کالاها و خدمات باشد و نه افزایش کمیت و کیفیت کالاها و خدمات ارائه شده .

2. تولید ناخالص داخلی حقیقی ( Real GDP )

تولید ناخالص داخلی حقیقی از طریق لحاظ کردن نرخ تورم در Nominal GDP بدست می آید . این کار با استفاده از GDP Price Deflator یا ضریب تورم زدای قیمتی انجام می شود . این ضریب تفاوت قیمت بین سال جاری و سال پایه ( Base Year ) را در نظر می گیرد . سال پایه اولین سال بازه زمانی در نظر گرفته شده برای انجام مقایسه و مطالعه شاخص مد نظر است . به عنوان مثال اگر بخواهیم    GDP یک کشور در سال 2000 با 2020 را مقایسه کنیم و ببینیم تولید ناخالص داخلی از بیست سال پیش تاکنون چه تغییری کرده است سال پایه ما 2000 خواهد بود . از آنجایی که نرخ تورم در محاسبات تولید ناخالص داخلی لحاظ می شود از بررسی آن می توانیم از رشد کمی میزان کالاها و خدمات ارائه شده اطلاع حاصل کنیم .

در شکل زیر تولید ناخالص حقیقی و اسمی آمریکا از سال 1960 تا 2018 با هم مقایسه شده اند .

3. تولید ناخالص داخلی بر جمعیت ( GDP Per Capita )

تولید ناخالص داخلی بر جمعیت نوع دیگری از  GDPاست که از تقسیم تولید ناخالص داخلی بر جمعیت یک کشور بدست می آید و سرانه هر فرد از تولید ناخالص داخلی کشور را تعیین می کند . این شاخص بیانگر میانگین سهم هر فرد از ارزش کل کالاها و خدمات عرضه شده در کشور است که از آن برای بررسی میانگین بهره وری و استانداردهای زندگی استفاده می شود . برای اندازه گیری آن از هر دو نوع اسمی و حقیقی استفاده می شود .  

برای مشاهده و مقایسه تولید ناخالص داخلی بر جمعیت کشورهای مختلف می توانید از لینک زیر استفاده کنید :

www.worldbank.org

همچنین برای کسب اطلاع از تولید ناخالص داخلی کشورهای مختلف و مقایسه آنها می توانید از لینک زیر استفاده کنید :

www.worldometers.info

4. نرخ رشد تولید ناخالص داخلی ( GDP Growth Rate )

نرخ رشد تولید ناخالص داخلی یکی از مهمترین شاخص هایی است که میتوان با استفاده از آن رشد و پیشرفت اقتصادی یک کشور را مطالعه کرد . این شاخص میزان افزایش ارزش کالاها و خدمات تولید و عرضه شده یک کشور را نسبت به دوره قبلی اندازه گیری می کند . این داده بسیار مهم اقتصادی که به صورت درصد بیان می شود یکی از مورد توجه ترین شاخص های اقتصادی نزد سیاست گذاران اقتصادی و اقتصاد دانان است . برای مثال در صورتی که نرخ رشد تولید ناخالص داخلی بیش از اندازه بالا برود می تواند باعث افزایش تورم شود از این رو بانک مرکزی با مشاهده این نرخ تصمیم به افزایش نرخ بهره یا دیگر سیاست های پولی که منجر به کاهش تورم شود می گیرد .

روش های محاسبه تولید ناخالص داخلی

1. روش مبتنی بر هزینه :

در این رویکرد از داده های مربوط به هزینه های گروه های مختلف فعال در اقتصاد یک کشور استفاده می شود . یک رابطه برای این محاسبه به شکل زیر است :

GDP = C + G + I + NX

که C مخفف consumption به معنای مخارج مردم

G مخفف government spending  به معنای هزینه های دولت

 I مخفف investment  و  بیانگر کل سرمایه گذاری های انجام شده

و NX مخفف net exports  به معنای ارزش کل صادرات منهای کل واردات کشور است .

شکل بالا نشان دهنده سهم بخش های مختلف عنوان شده از تولید ناخالص آمریکا در سه ماه سوم سال 2020 است :

( واحد اعداد میلیارد دلار می باشد ) همان گونه که ملاحظه می کنید مخارج بخش خصوصی بیشترین سهم را در تولید ناخالص داخلی آمریکا دارد .

2. روش  مبتنی بر تولید :

این رویکرد در واقع بر خلاف روش مبتنی بر هزینه ها از محاسبه ارزش کل تولیدات اقتصادی بخش صنعت و خدمات منهای هزینه مواد خام مصرف شده در این فرآیند استفاده می کند .

3. روش مبتنی بر درآمد :

می توان گفت این روش در واقع مابین دو رویکرد قبلی است . این روش درآمد کسب شده توسط تمامی افراد دخیل در پروسه تولید در یک اقتصاد را محاسبه می کند که شامل دستمزد پرداختی به کارگران ، اجاره های دریافتی از املاک و مستقلات ، سود کسب شده از سرمایه گذاری و سود شرکت هاست .

GDP چه تاثیری در بازار فارکس می گذارد ؟

تولید ناخالص داخلی از مهمترین شاخص های اقتصادی یک کشور است و بر اساس آن می توان عملکرد و همچنین آینده یک اقتصاد را پیش بینی کرد . از این رو GDP یکی از داده هایی است که بسیار مورد توجه تحلیل گران بنیادی بازار فارکس است . تریدرهای تکنیکال نیز نمی توانند نسبت به اعلام خبر مهم تولید ناخالص داخلی بی تفاوت باشند چون در لحظه اعلام این داده اقتصادی بازار فارکس هیجانات و نوسانات زیادی را تجربه می کند . به شکل زیر توجه کنید :

همانگونه که ملاحظه می کنید قیمت در لحظه اعلام GDP  آمریکا جفت ارز EUR/USD تحرکات شدیدی را شاهد بوده است . داده های مربوط به تولید ناخالص داخلی در بازه های زمانی مختلف مانند ماهیانه ، فصلی و سالیانه محاسبه و اعلام می شود و باید با رصد کردن تقویم اقتصادی حواسمان به زمان اعلام آنها باشد .